Verdienmodel 3. Verbreding & neventakken
Er zijn melkveehouders die als bedrijfsstrategie verbreding en neventakken kiezen. Deze neventakken kunnen een aanzienlijk deel van het inkomen vormen en een tweede pijler onder het bedrijf innemen, naast de opbrengsten van het melkvee. Neventakken zijn zeer divers en verschillen van productie en verkoop van producten, zorg, educatie, recreatie en loonwerk.
In de groep van acht melkveehouders die in het voorjaar 2017 (lees ook: Boodschap a Een kijkje achter de - financiële - schermen van natuurinclusieve bedrijven) financieel zijn geanalyseerd, zitten drie melkveehouders die een behoorlijk saldo neventak hebben (omzet neventak – alle kosten voor deze tak). In cent per liter melk verschilt dit van 5,3 tot 5,6 en 17.
De overige vijf boeren ontvangen een weinig significant deel van hun inkomen uit de neventak: van 0 tot 1,8 cent per liter. Gemiddeld zitten de acht natuurinclusieve melkveehouders net boven het gemiddelde van de biologische melkveehouder: hij/zij ontvangt 3,7 cent per liter uit neventakken. In het geval van de drie natuurinclusieve boeren zagen we twee overeenkomsten: een relatief kleine veestapel (58 melkkoeien) en alle drie boerend in een kleinschalig cultuurlandschap.
Om met een relatief kleine veestapel staande te blijven met de huidige lage melkprijzen is een uitdaging. Daarnaast vraagt het boeren in een cultuurlandschap, welke vaak bestaat uit kleine percelen met een hoge dichtheid van landschapselementen, aanpassingskracht. De kleine veestapel en het kleinschalige landschap maken schaalvergroting en een bijbehorende efficiencyslag moeilijk. Een mogelijkheid om onder zulke condities toch een inkomen te verwerven op het bedrijf, is een neventak.