Boer in transitie - Sjoerd Miedema

Iedere twee weken interviewt Janna van der Meer een boer over zijn veranderende leven als agrarisch ondernemer (m/v).

“Zo’n overname is niet eenvoudig. Het gaat over veel kapitaal en je krijgt geen enkele zekerheid.”

Sjoerd Miedema (28) woont samen met zijn vriendin Vivianne in de boerderij van zijn ouders, op de klei van Raerd. Zijn vader en moeder verhuisden in juni 2017 naar een andere plek, maar helpen Sjoerd wel met hun 60 melkkoeien en 37,5 hectare land. Met z’n drieën vormen ze een VOF. Vivianne is logopediste. Sjoerd werkt ook nog één dag in de week als leraar werktuigbouwkunde.

Sjoerd: “Het was helemaal niet de bedoeling dat ik boer zou worden. Ik werk al acht jaar in het onderwijs en vind dat leuk en afwisselend. Maar ik miste de uitdaging op de lange termijn, de vrijheid van het ondernemen en het werken met dieren. Daarnaast is het natuurlijk heerlijk om op zo’n mooie plek te wonen! Toen mijn ouders vijf weken op vakantie waren en ik hier de honneurs waarnam, besloot ik om toch bedrijfsopvolger te worden. Mijn vader is nog maar 61 jaar, dus ik heb tijd om er in te groeien. 

Overname

Zo’n overname is niet eenvoudig. Het gaat over veel kapitaal en je krijgt geen enkele zekerheid. Als het mis gaat, gaat het ook goed mis. Jonge boeren zouden daar best wat mee geholpen mogen worden. Bijvoorbeeld met subsidie voor een onafhankelijke specialist bedrijfsovername. Om ons heen wonen veel oudere boeren. Wie zal hun opvolgen? Ik denk dat dat over tien jaar best een probleem wordt en dat de drempels voor overname zo laag mogelijk gemaakt moeten worden. 

Mijn ouders en ik zijn het met elkaar eens: we doen zo veel mogelijk zelf en de koeien weiden, als het even kan, buiten. Ik wilde eigenlijk van vijftig naar zeventig koeien groeien, maar door de nieuwe fosfaatwetgeving heb ik er weer tien in moeten leveren. Dat is jammer en ik begrijp ook niet hoe die wetgeving er opeens kon komen. Het lijkt wel alsof de adviseurs in de  landbouwsector van niets wisten. Dat geeft geen vertrouwen: hierdoor zijn veel boeren in de problemen gekomen. 

We hebben wel een nieuwe melkstal gebouwd, maar mijn vader en ik hebben dat bijna helemaal zelf gedaan. Ik heb geen ambitie om heel groot te worden. Dat past niet bij me.

Ik denk wel eens over biologisch na. Maar ik wil ik eerst wat meer ervaring opdoen, voordat ik dat soort grote keuzes ga maken. Omschakelen naar biologisch betekent twee jaar onzekerheid. Het gras moet wennen aan de afwezigheid van kunstmest en daar krijgen de koeien weer last van. 

Gras

Onze koeien eten voornamelijk gras. Verder wat vezels en een beetje krachtvoer. Soja staat me tegen. Dat moet uit een ver buitenland worden aangevoerd. En ons land is niet geschikt voor mais. Als ik het perse zou willen zou maisteelt wel lukken, maar dat levert  structuurschade op voor de grond. Om dezelfde reden haal ik liever geen grond over de kop. We hebben veel oud land, dat al twintig jaar niet omgeploegd is en daar groeien veel verschillende soorten grassen in. 

Die grote, egale voetbalvelden vind ik niet mooi. En ik kan wel begrijpen dat sommige mensen spreken van landschapspijn. Al is het ook belangrijk dat het land praktisch blijft voor de boer. De invulling hiervan kan op verschillende manieren. De publieke opinie is veranderd en daar zullen boeren iets mee moeten: we willen allemaal meer melken en dan is het wel handig als we het ook kunnen verkopen. 

Opinie

Ik denk dat de politiek zich steeds meer met de landbouw zal gaan bemoeien. Het afschaffen  van het melkquotum heeft de sector zelf geregeld en zie wat dat veroorzaakt heeft. Ik ben tegen verdere intensivering van de landbouw en voor grondgebondenheid. Dat is beter voor het maatschappelijk draagvlak en voor de wereld in het algemeen.

Maar verder ben ik mijn opinie nog aan het vormen. Ik heb geen agrarische opleiding en probeer mijn licht op verschillende plekken op te steken. Ik leer van mijn ouders, vrienden, adviseurs en van wat ik op internet vind. Sinds kort volg ik de masterclass ‘Living Lab’. Daar leer ik weer hele nieuwe dingen. De toekomst zal leren, wat ik daarvan in mijn eigen praktijk kan gebruiken. Ik ga voorzichtig te werk, want het gaat niet alleen over mijn bedrijf en mijn toekomst. Vader en moeder leven er ook van.

De serie Boerenportretten wordt mogelijk gemaakt door: Platform Natuurlijke Veehouderij / Natural Livestock, Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Living Lab Natuurinclusieve Landbouw, Boerennatuur, Friese Milieu Federatie  en Vogelbescherming Nederland.