Boer in transitie - Minne Holtrop

Regelmatig interviewt Janna van der Meer een boer over zijn veranderende leven als agrarisch ondernemer (m/v).

“Er zou wel eens wat meer waardering mogen komen, voor die hardwerkende twee procent van de bevolking die voedsel produceert voor de andere achtennegentig procent.”

De familie Holtrop boert al sinds 1753 aan het Tjeukemeer bij Delfstrahuizen. Minne (61), Geeske (60) en Theunis (28) vormen samen maatschap Holtrop. Ze houden 230 koeien op 128 hectare. Geeske runt een recreatietak naast de melkveehouderij en zoon Theunis werkt over de hele linie mee. Ze krijgen daarbij hulp van vijf agrarische medewerkers, met een wat grotere afstand tot de arbeidsmarkt, die naar een vaste baan worden begeleid. Minne:

Wij zijn de negende generatie die hier weidegang toepast, dat is toch het summum van duurzaamheid! We hebben dan ook weinig grote veranderingsmomenten hoeven doormaken. Ik werk natuurlijk anders dan mijn vader, maar ook hij heeft geprobeerd de signalen uit de samenleving te vertalen. Dat hield in dat hij zich inzette voor ruilverkaveling, diepteontwatering en  maximale voedselproductie.

Vergoeding

Ik doe aan weidegang en botanisch beheer. Daarnaast maai ik later dan gebruikelijk, in verband met de weidevogels en heb ik een plas-dras aangelegd. Dit deed ik op verzoek van de vogelwacht en de agrarische natuurvereniging. Het was ook betaalbaar, omdat ik er vergoedingen voor kon krijgen binnen de SNL*. Ter verfraaiing van de stelpboerderij heb ik een uilenbord** geplaatst. Ook het klimaat heeft mijn aandacht: we kregen in 1990 al een windmolen en sinds 2016 hebben we ook zonne-energie. We leveren meer stroom dan dat we gebruiken.

Meer waardering

De discussie over landschapspijn steekt me. Koning Willem Alexander zei op zijn verjaardag: ‘Herinneringen zijn de wijnkelder van de geest’ en dat klopt als een bus. In onze herinneringen wordt vroeger steeds mooier. Bovendien wordt de individuele boer vaak verantwoordelijk gesteld voor wat een enkele andere boer doet. Dat is niet eerlijk en het raakt me in mijn hart. Er zou wel eens wat meer waardering mogen komen, voor die hardwerkende twee procent van de bevolking die voedsel produceert voor de andere achtennegentig procent. 

Polarisatie is een probleem

Ik was gevraagd om blogs te schrijven voor de website van de Friese Milieufederatie. Uiteindelijk ging dat niet door, omdat mijn mening niet gewaardeerd zou worden door hun leden. Nu ben ik dan door dezelfde organisatie voorgedragen om hier mijn verhaal te doen.

Het grote probleem van deze tijd is de polarisatie tussen groepen, terwijl samenwerking de sleutel tot succes is. Wij werken bijvoorbeeld samen met nazorgers*** en jagers, om de weidevogels optimaal te beschermen en dat gaat heel goed. Mijn weiland is productieland en er groeit Engels raai, maar ik heb wel hart voor de weidevogel. Jij zegt dat veel kuikens daarin verhongeren. Het is misschien niet wetenschappelijk, maar ik heb daar andere ervaringen mee. Ik denk dat de meeste kuikens sterven door roofdieren.

Voedsel is een religie

Mensen slaan wel eens door. Neem nu het oppervlaktewater. Dat is sinds de jaren zestig nog nooit zo schoon geweest, maar het moet ook niet té schoon worden. Een beetje fosfaat is goed voor de vissen. En zo is het met alles. Voedsel is bijvoorbeeld bijna een religie geworden. Wij merken dat binnen onze recreatietak. Mensen stellen steeds meer eisen. Ze willen hun eten: vegetarisch, veganistisch, halal, glutenvrij, biologisch, noem maar op!

Voedselproducent of landschapsbeheerder?

Ik denk dat de verwijdering tussen boeren en burgers vooral ontstaat door het feit dat boeren zichzelf in de eerste plaats als voedselproducent zien. Burgers beschouwen boeren echter meer als landschapsbeheerders. Daarbij komt nog dat een burger niet hetzelfde is als een consument. Burgers willen bloemen en lieve beesten, consumenten willen vooral een goedkoop product. Dat bijt elkaar. 

De hele windmolendiscussie is ook zoiets. Geeske schreef eens in een rapport: ‘U kunt kiezen tussen milieu en horizon. Wat wilt u?’

Door de modder

Ik vind de verscheidenheid binnen Friesland mooi. We hebben alles. Je moet ook blij zijn dat niet te veel boeren biologisch worden. Dat zou de markt verstoren. 

Tien jaar geleden zijn we begonnen met een camping. We hadden ook boerengolf en van daaruit kwam de vraag naar koe knuffelen. Dat is een grote attractie geworden. Je verkoopt een emotie. We hebben vaak Chinezen. Ze krijgen van ons een overall, boerenzakdoek en rubberlaarzen. Als ze die aantrekken en door de modder stappen, hebben ze de ervaring van hun leven.

Ik vind het trouwens opvallend dat in al die jaren, maar één klant ooit een kritische vraag heeft gesteld. Die wilde weten waarom stier Thijs zo alleen stond. Dat vond ze zielig. Verder hebben we nooit enig commentaar op onze bedrijfsvoering gehad.

* De SNL (subsidie agrarisch natuurbeheer en landschapsbeheer)  is bedoeld voor agrarische ondernemers die landbouwgrond willen gebruiken voor agrarisch natuurbeheer.

** Traditioneel driehoekig gevelornament aan de nok van het dak. 

*** Vrijwilligers van de vogelwacht die nesten van weidevogels opzoeken, beschermen en registreren.

De serie Boerenportretten wordt mogelijk gemaakt door: Platform Natuurlijke Veehouderij / Natural Livestock, Boerengilde, Burgerinitiatief Kening fan ‘e Greide, Living Lab Natuurinclusieve Landbouw, Boerennatuur, Friese Milieu Federatie  en Vogelbescherming Nederland.